Τοποθεσία
To χωριό βρίσκεται στην κοιλάδα του Αραχθου βόρεια της Αρτας, από την οποία απέχει περίπου 45 χιλιόμετρα. Βόρεια συνορεύει με το Κεντρικό (Νησίστα Π.Ε.) και την Ανεμοράχη. Ανατολικά με Ανεμοράχη και Κάτω Αθαμάντιο (Λειψώ). Νότια με την Κ. Καλεντίνη και δυτικά με τον ποταμό Αραχθο, στην αντίπερα όχθη του οποίου είναι οι κοινότητες Ροδαυγής (Νησίστας Ν.Ε), Πιστιανών (Πιστιανών Ν.Ε.) και Κορφοβούνι (Μπρένιστα).
Έχει έκταση 21 τετραγωνικά χιλιόμετρα (21.000 στρ.) και πληθυσμό βάσει της απογραφής του 2001 198 κατοίκους. Σε παλαιότερες απογραφές έφθασε και μέχρι 614 άτομα (απογραφή 1951).
Η μετανάστευση, που μετά το 1960 έπληξε όλη την ύπαιθρο χώρα, δεν έκανε εξαίρεση για το Δίστρατο. Σήμερα ο πραγματικός πληθυσμός αποτελείται από λίγα άτομα αποκλειστικά μέσης και μεγάλης ηλικίας. Ελλείπει παντελώς ο νέος και ενεργός πληθυσμός και κανένα σχολείο δεν λειτουργεί.
Το χωριό αραιοκατοικημένο και πριν την ερήμωσή του με δυναμικούς οικισμούς. Σήμερα κάποιοι από αυτούς (Σιάντος, Σινιάγκος) παραμένουν σαν τοποθεσίες επειδή καλύφθηκαν από τα νερά της τ. Λίμνης Πουρναρίου.
Συνοικισμοί
Ο βορειότερος συνοικισμός στα σύνορα με το Κεντρικό και την Ανεμοράχη είναι το Τραπεζάκι. Η ονομασία του. οφείλεται σε λοφίσκο στην μέση του κάμπου -εκεί που σήμερα το λέμε “στου ψωρίλα του Τέλη Βόβλα”- που έχει την μορφή μικρού πάγκου (μικρό τραπέζι – Τραπεζάκι). Περιλαμβάνει το Κάτω, το Μέσο και Πάνω Τραπεζάκι που λέγεται και Πετρωτή, εξαιτίας προφανώς της πετρώδους σύστασης του εδάφους.
Νοτιώτερα, σαν είδος χερσονήσου που μπαίνει στο ποτάμι, είναι ο συνοικισμός Σιάντος. “Σιάντο” ή “Σιαντούρι” λέμε το φτωχό χωράφι με λίγο χώμα και από κάτω σχιστόλιθο (λεκάνι). Πιθανόν η ονομασία να οφείλεται στην ύπαρξη τέτοιων χωραφιών. Μετά το 1954 μετονομάστηκε σε “Δαφνούλα” από το όνομα κάποιας βρύσης.
Εικόνα 1: Γρέβια και Σιάντος
Στον Σιάντο ανήκουν οι οικισμοί:
– Βορειότερα η Γρέβια. “Γρέβια” λέμε το κατερειπωμένο σπίτι απ’ όπου πιθανότατα η ονομασία.
– Ακόμα βορειότερα το Παλιουράκι όπου είναι τα Γιωργοκωστέϊκα. Η ονομασία προέρχεται από τον ομώνυμο αγκαθωτό θάμνο.
– Μεταξύ Σιάντου και Τραπεζακίου είναι οι Φυτείες. Πιθανόν από την ύπαρξη παλαιότερου φυτωρίου.
Ακόμα νοτιώτερα δίπλα στο ποτάμι και στα σύνορα με την Καλεντίνη είναι ο συνοικισμός Σινιάγκος. Σινιάγκος είναι σλάβικη λέξη και σημαίνει Πέραμα όπως έχει μετονομαστεί από το 1954. Η ονομασία προέρχεται πιθανόν από το ότι ήταν πέρασμα προς Μπρένιστα και Κουμζιάδες. Περιλαμβάνει τους οικισμούς Άνω και Κάτω Πέραμα (Σινιάγκο) και Ασφακούλα, της οποίας η ονομασία προέρχεται από τον θάμνο Ασφάκα. Ακόμα η Γύρα του Γιώτη όπου τα Γιωτέϊκα επειδή σ’ αυτό το σημείο το ποτάμι κάνει στροφή. Οι οικισμοί Άνω και Κάτω Πέραμα, Γύρα και Σιάντος σήμερα έχουν καλυφθεί εντελώς από την Τ.Α. ΦΡ. Πουρναρίου.
Στο κέντρο του χωριού είναι ο συνοικισμός Δίστρατο ο οποίος περιλαμβάνει τους οικισμούς:
– Καρούλα, από την ομώνυμη βρύση και το δένδρο καρυδιά (Κάρυά), που είναι τα Φλωρεϊκα.
– Αγία Τριάδα. Περί την εκκλησία, όπου τα Τζαμακέϊκα, τα Παπαχρηστέϊκα, Τσαρακλέϊκα κτλ.
– Βάζες περί την Ευαγγελίστρια. Η ονομασία προ έρχεται από τα πολλά κοπάδια που ήταν παλαιότερα και τα κουδούνια τους ηχούσαν (βγάζαν ήχο, “έβαζαν”)
– Ράχη, όπου τα Τσουβαλέϊκα κτλ, επειδή βρίσκεται στον ψηλότερο λόφο (ράχη) του χωριού.
– Πλακανίδια, όπου τα Δοσουλέϊκα επειδή το έδαφος ήταν πετρώδες (είχε πλάκες – πλακίδια – πλακανίδια).
Ο Ανατολικότερος συνοικισμός είναι η Τζαπάδα από τζομπαναραίους που υπήρχαν παλαιότερα (Τσοπανάδα – Τζαπάδα). Στο συνοικισμό ανήκει η Φέγγιζα επειδή εκεί ανέτειλε (φέγγιζε) ο ήλιος.
Εικόνα 2: Το Δίστρατο από τα Πλακανίδια
Απογραφές
Τα στοιχεία των απογραφών μέχρι το 1912 αναφέρονται στον Δήμο Θεοδωρίας στον οποίο υπαγόταν μέχρι τότε η κοινότητα Διστράτου.
Απογραφή 1881 5.167 κάτοικοι
Απογραφή 1889 5.091 κάτοικοι
Απογραφή 1896 6.658 κάτοικοι
Απογραφή 1907 7.513 κάτοικοι
Οι επόμενες αναφέρονται στην κοινότητα που είχε ήδη αναγνωρισθεί.
Κοινότητα ΠΙΣΤΙΑΝΩΝ Π.Ε. (ΔΙΣΤΡΑΤΟΥ)
Απογραφή | Πληθυσμός | Συνοικισμοί | Πληθυσμός |
Κοινότητας | Συνοικισμών | ||
1920 | 676 | Πιστιανά | 415 |
Καλεντίνη | 261 | ||
1928 | 528 | Πιστιανά | 528 |
1940 | 590 | Πιστιανά | 188 |
Σιάντος | 99 | ||
Σινιάγκος | 83 | ||
Τζαπάδα | 69 | ||
Τραπεζάκι | 151 | ||
1951 | 614 | Πιστιανά | 158 |
Σιάντος | 125 | ||
Σινιάγκος | 99 | ||
Τζαπάδα
Τραπεζάκι
|
92
140 |
Απογραφή | Πληθυσμός
Κοινότητας |
Συνοικισμοί | Πληθυσμός
Συνοικισμών |
1961 | 574 | Δίστρατο
Δαφνούλα Πέραμα Τζαπάδα Τραπεζάκι
|
128
122 101 81 140 |
1971 | 398 | Δίστρατο
Δαφνούλα Πέραμα Τζαπάδα Τραπεζάκι
|
110
89 61 37 101 |
1981 | 388 | Δίστρατο
Δαφνούλα Πέραμα Τζαπάδα Τραπεζάκι
|
169
76 – 53 90
|
1991 | 319 | Δίστρατο
Δαφνούλα Πέραμα Τζαπάδα Τραπεζάκι
|
151
47 – 45 76 |
2001 | 176 | Δίστρατο
Δαφνούλα Πέραμα Τζαπάδα Τραπεζάκι
|
66
19 – 42 49 |
2011 | 198 | Δίστρατο
Δαφνούλα Πέραμα Τζαπάδα Τραπεζάκι
|
46
70 – 38 44 |